TakeRoot 2024

Gezien: Americana-festival, Groningen 2 november 2024

Geen memorabele aflevering, wel gedenkwaardige optredens

Tekst – Gerard Nass en Peter van Riel
Fotografie – Niels Knelis (behalve indien anders aangegeven)

Was het een gedenkwaardige 26^e TakeRoot? Nee, dat niet. Maar er waren wel genoeg optredens van artiesten en bands die het tot een onvergetelijk festival maakten. Wat viel ons op dit jaar? Op herhaling Iron & Wine, Hurray For The Riff Raff. Veel kleine, bijna unplugged, concerten. Vaak acts die weken voor of na het festival elders in het land (en Ramblin’ Roots) te zien waren. Geen exclusiviteit dus. Mooi, puur, ‘essential’ zoals het heet, maar bij sommige had een steviger fundament van drums en bas toch beter geklonken. Bij Kyshona, bijvoorbeeld. Met haar fantastische stem moest ze het met slechts één gitarist als begeleider doen. Of Mary Gauthier: hoe zou zij klinken met een easy laid back slagwerker, een droevige pedalsteel en warme contrabas? Abe Partridge, Dalton Mills, Jack Browning en anderen konden wel wat begeleiding gebruiken. Ook Stephen Wilson jr., die met veel vervorming van zijn akoestische gitaar en bombastische geluidseffecten iets van een band suggereerde, kon ons daardoor niet bekoren. Het zullen de kosten zijn, begrijpen we. De muziekwereld heeft het zwaar te verduren door de streamingdiensten. Daarom alleen al waren de veelkoppige bezettingen van Big Star Quintet en Iron & Wine een aangename waterval van geluid. Dat is wat je wilt horen en zien op een festival als dit.

Americana en meer

Muireann Bradley had dat overigens zeker niet nodig. De zeventienjarige Ierse uit Donegal speelde onvervalste rootsmuziek uit de jaren dertig, compleet met uitmuntend fingerpickin’ gitaarwerk. Sterk in al haar soberheid. We spraken Muireann en vader John Bradley in onze bus en raakten vertederd door hun bescheidenheid maar waren vooral onder de indruk van de grote kennis van rootsmuziek die zij aan de dag legden. Opmerkelijk op TakeRoot 2024 was de flinke Europese inbreng (kosten?) van Jack Browning (Engeland/Nederland), Louien (Noorwegen), Jesper Lindell (Zweden) en de eerdergenoemde Muireann Bradley (Ierland).

De organisatie heeft niet echt geluisterd naar de milde kritiek die al enige tijd klinkt: veel te weinig zwarte country op TakeRoot. De spaarzame acts van kleur moesten kennelijk ook nog eens netjes in hun vakje blijven. Zo mocht Fantastic Negrito (eigenlijk Xavier Amin Dphrepaulezz, maar die naam is niet uit te spreken) met heerlijk vette funk de spreekwoordelijke clown van de avond zijn. En vertegenwoordigde Kyshona, hoewel wonderschoon, vooral soul en blues, geen country of Americana. En zo bleef wit bij wit en zwart bij zwart. Nog nooit van de Beyoncé-revolte gehoord? Voor de 95% witte zestigers (we zagen iets meer jonge mensen dan vorig jaar) zal het kennelijk worst wezen. De vrees bestaat dat ons pleidooi uit 2023 voor meer diversiteit bij TakeRoot nog wel even geldt, al is het aandeel vrouwelijke Americana aanmerkelijk verbeterd.

Louien uit…Noorwegen

Dan het programma van TakeRoot 2024. AmericA Magazine was er voor de muziek tenslotte. En hoe: met een echte podcastudiobus op de binnenplaats en een twee man sterke delegatie om de concerten te verslaan. Dikwijls zappend, dat wel, want het blokkenschema was ook dit jaar weer moordend om niet te zeggen ondoenlijk. Had je eenmaal een mooi lijstje samengesteld blijkt de zaal vol of moet je halfweg weer vertrekken om een andere act te zien. Hieronder een selectie van de optredens die wij bijwoonden.

Louien is de podiumnaam van de Noorse Live Miranda Solber, met haar secondanten gaf zij een warm en intiem optreden in een afgeladen Attic. De milde begeleiding, naast haar akoestische gitaar slechts een bassist en gitarist met een kraakheldere cleane Rickenbacker, deed haar atmosferische, idyllische en rijk geproduceerde laatste CD ‘Every Dream I had’, niet tekort. Knap zoals die plaat met een simpele driemans bezetting live niks aan geloofwaardigheid inboet. Solber, dochter van een inmiddels overleden beroemd Noors acteur, timmert onder andere via de band Silver Lining al twintig jaar aan de weg. Dat gebeurt met avontuurlijk meanderende composities, die mede door de onverwachte wendingen, hun schoonheid pas na een paar keer luisteren prijsgeven. Wat daarbij helpt is de melancholische en krachtige stem van Live Solber en natuurlijk haar gelouterde teksten. Louien is sinds vorig jaar een ster in Noorwegen en werkt aan een doorbraak in Europa. Haar kwetsbare maar overtuigende optreden was op deze route een sterke stap.  

Jessica Pratt.

Deze uit Los Angeles afkomstige singer-songwriter verzorgde een delicaat, bijna verstildoptreden in de grote zaal. Ze stond geafficheerd als een van de drie headliners van het festival. De introverte Pratt, met grote witte haardos voorovergebogen over een akoestische gitaar, communiceerde nauwelijks met het publiek en liet nadrukkelijk stiltes vallen tussen de nummers. Wel stak haar hoge, ijle en wat zweverige, stem prachtig af tegen een wat onorthodox samengesteld ensemble: naast de ingetogen ritmesectie bestond dit uit twee violen. Men musiceerde met veel aandacht voor details; jonge topmuzikanten met een ‘nerdie’ uitstraling die zo van het conservatorium leken geplukt. De jazzy nummers en alle subtiele arrangementen vergen ook de nodige concentratie van de luisteraar. Die ging wat verloren in het geroezemoes van een inmiddels stevig door spijs en drank gelaafd publiek. Deze Jessica Pratt is kleinkunst  van hoog niveau en komt waarschijnlijk beter tot recht in een klassieke schouwburg-setting.

Hurray For The Riff Raff

De band rond non-binair persoon Alynda Lee Segarra gaf een gedreven en degelijk concert, met een heerlijke uptempo mix van country/folk en jaren zeventig rock, denk bijvoorbeeld aan Bob Seegers’ Silver Bullet Band. Hurray For The Riff Raff stond als een huis. Achter de met Puerto Ricaanse wortels, maar in de New Yorkse wijk The Bronx geboren Segerra, hoorden we een prachtig tergende slidegitaar, en een solide ritmesectie. Interessant bleef het vanwege de combinatie traditionele sound en teksten die ik ergens beschreven zag als ‘een onconventionele invulling van traditioneel intieme thema’s, overtuigend door de moed van een oprecht engagement’, denk aan haar uitvoering van ‘Jealous Guy’ van John Lennon. Eerlijkheid zonder rempedaal over eigentijdse en grootsteedse thematiek in een degelijke onverslijtbare omlijsting. We zien uit naar de verdere ontwikkeling van deze band, die ondanks haar lange bestaan, blijft verrassen. Terecht door TakeRoot teruggevraagd en hopelijk niet voor de laatste keer. 

Wayne Graham

Dit sympathieke gezelschap uit Kentucky hebben we slechts in het voorbijgaan in de Foyer gezien. Omdat een aantal acts nog wat optredens in het land had (Mary Gauthier zelfs zestien!) was het niet moeilijk ze op te sporen, in Nijmegen bijvoorbeeld. Het was de nacht van de Amerikaanse verkiezingen dus de stemming was bepaald niet opperbest. Maar de jongens speelden een heerlijke set van Oki-rock van anderhalf uur met vooral werk van het album ‘Bastion’, het vijfde alweer. Bij TakeRoot moesten ze het met 45 minuten doen, waar ze wel iets meer publiek hadden dan in Merleyn. Maar we hoorden ook dat het in Groningen wat oppervlakkig klonk, mede door geknapte snaren en misschien ook wel doordat Wayne Graham (de oprichters heten overigens Kenny en Hayden Miles) het programma opende en de helft van de bezoekers nog drukdoende was met het blokkenschema en de nodige porren in magen en high fives ter begroeting van oude bekenden. Wel een act om in de gaten te houden als je van Wilco, of van het gitaarspel van bands als Lynyrd Skynyrd houdt.

Muireann Bradley

Het was dringen bij de Attic om deze kleine ster in wording uit Ierland te bewonderen. Maar we kregen waar we op hoopten. Een mooie interpretatie van ‘Candy Man’, de bluesklassieker van Reverend Gary Davis en nog meer onvervalste Delta blues. Maar ook ‘Don’t think twice’ van Dylan kwam er vlot en eigentijds uit. Op de vraag waarom een zeventienjarige zo verknocht is aan die oude muziek van Robert Johnson, Mississippi John Hurt en Elizabeth Cotten zegt ze: “Ik hoorde thuis niets anders, mijn vader John draaide al die platen.” Fingerpickin’ is haar specialiteit en die gitaartechniek beheerst ze tot in de perfectie. Haar album ‘I Kept These Old Blues’ staat na een optreden in de BBC-Nieuwjaars show van Jools Holland hoog in de charts. Terecht. In de podcast meer met en over Muireann Bradley.

Kyshona

De Binnenzaal is via een trapje best lastig te betreden. Vol = vol zegt de portier subiet dus er mag pas weer iemand in als anderen de zaal verlaten. Maar het loopt gewoon niet door. Voor het podium bleken nog gaten. Beter organiseren! Zet er iemand neer die de publieksstroom regelt. Gelukkig horen we Kyshona bij binnenkomst aankondigen dat ze het daaropvolgende nummer eigenlijk voor Mavis Staples had bedacht. Haar wens om de compositie ooit door de soullegende te horen uitvoeren zegt iets over de schatplicht die zij voelt jegens muzikanten die haar voorgingen. Het optreden is gloedvol, emotioneel maar ook kaal. Luister je naar haar albums dan hoor je een breed scala aan gitaren, orgel, mondharmonica, achtergrondvocalen en slagwerk. Dat moet je er voor dit concert, met slechts begeleiding van (overigens prima) gitariste Ellen Angelico, dan maar bijdenken. Kyshona Armstrong heeft een verhaal en deelt dit tussen de nummers door. Een verhaal over de zwarte gemeenschap in verdrukking. Die ze overigens niet alleen met haar muziek dient maar ook als activist en therapeut. We gaan hopelijk nog veel meer horen van deze uit Nashville afkomstige zangeres (luister ook naar de podcast). Haar jongste album ‘Legacy’ klinkt veelbelovend.

Big Star Quintet

Op de valreep toegevoegd aan het programma en nog wel als een van de drie headliners. Dit moet een buitenkans zijn geweest voor de programmeurs. Het 50-jarig jubileum van cultalbum ‘Radio City’ van Big Star, een jaren zeventig gezelschap onder leiding van wijlen Alex Chilton, wordt gevierd met een integrale uitvoering door muzikanten van naam uit dito bands: REM, The Posies, Wilco. Voor ons was dit aanleiding om definitief naar Groningen af te reizen; een unieke kans om deze bijzondere samenstelling te zien. Behalve in tweede stem hoor je leden van Wilco niet vaak solo zingen. Dat gebeurde vanavond wel: John Stirratt en Pat Sansone speelden elk een nummer van het album. Of een ensemble als dit op TakeRoot thuishoort doet er niet toe gezien de eenmaligheid. Wat we hoorden was een mix van typische seventies sound zoals die later terugkeerde in bands als REM (Mike Mills was er overigens niet bij in Groningen), Primal Scream, Replacements. Heerlijk en onvergetelijk.

Uncle Lucius

Deze traditionele zesmans formatie uit Austin Texas kwam wat traag op gang. We werden aanvankelijk vergast op vooral veel anekdotes over het diepe zuiden van bars en ‘spanish  food’. Het on-the-road-leven was de imposante frontman Kevin Gallow, compleet met lange baard, aan te zien. Maar toen deze opgevoerde Texas/Country/Southern/Rock-diesel eenmaal op gang kwam swingde het als een trein, hier en daar verluchtigd met een onvervalste texmex-accordeon. En dat terwijl de Uncles eigenlijk al gestopt waren met toeren. Eind vorig jaar namen ze echter ‘Like It’s The Last One Left’ op. Aanleiding: exposure in de bekende TV-serie ‘Yellowstone’, te zien op SkyShowTime, waarin hun prachtige ‘Keep The Wolves Away’ te horen was. Wij zijn blij dat ze weer terug zijn waar ze horen, op een podium. Het was een dampende en gepaste afsluiting van een volle dag TakeRoot. 

After party

We hoorden het meer mensen roepen: ‘Waar is de After Party?’ Het moet gezegd, het voelt een beetje ongastvrij om na afloop, bezweet en al, de kou in te worden gestuurd na zoveel muzikale indrukken. Dan wil je napraten, doorzakken. Kan de hal ter hoogte van de Binnenzaal niet worden gebruikt voor een fijne nazit tot in de late uurtjes? Zullen de artiesten, hun crews, de vrijwilligers en de pers ook waarderen.

Toch zijn we verknocht geraakt aan dit festival en voelden ons meer dan welkom.

Volgend jaar weer! Op 1 november 2025 is het zover. Houd de site van TakeRoot in de gaten.

Met dank aan Marijn en Marije van SPOT Groningen en TakeRoot.