Tekst – Kees Schepel
Met de band Richmond Fontaine heeft Willy Vlautin als frontman ruim twintig jaar de wereld doorgereisd. Vlautin schreef de songs, en iedere song was een verhaal op zich. Zich inlevend in de personages, nooit neerbuigend, altijd empathisch, maar wel bewust van de harde en donkere kanten van het leven. Hij heeft op het podium een stapje terug gedaan; schrijft nu voor zijn nieuwe band The Delines liever de songs die zangeres Amy Boone mag zingen.
Dat hij ooit ook boeken zou gaan schrijven stond wel in de sterren geschreven. In 2006 verscheen The Motel Life, en inmiddels zijn we toen aan boek nummer 6, The Night Always Comes, binnenkort ook in Nederlandse vertaling, De Nacht Valt Altijd, te verschijnen bij Meulenhoff.
U kunt het gesprek met Willy Vlautin terug luisteren in de podcast die Peter van Riel ervan maakte.
Het mooie van Vlautins boeken heb ik altijd gevonden dat alles in elkaar lijkt te grijpen. Ik kende Vlautin als zanger van Richmond Fontaine al geruime tijd voor ik The Motel Life las. Maar bij het lezen was het net of ik Vlautin het hoorde voorlezen. Je hoort hem zingen staat in veel opzichten gelijk aan je hoort hem praten, of je leest wat hij geschreven heeft. En zelfs als er na enige tijd ook nog een film naar het boek volgde, dan kon je bij wijze van spreken Vlautin door de monden van de personages horen vertellen. Het verbaasde dan ook helemaal niet dat hij vertelde dat hij eigenlijk altijd eerst een song had en dat dan daarna het verhaal of het boek volgde. Nu echter, zo vertelde hij, was er niet eerst de song. Integendeel, eerst was er het boek, en daarna is hij met de band (de Delines) de studio in gegaan om de ‘soundtrack’ op te nemen.
Nu is er met De Nacht Valt Altijd ook van de nieuwe Vlautin een Nederlandse vertaling. En dat is een mooi en groot goed, zelfs als je bedenkt dat het niet de taal is waarin je Vlautin zult horen vertellen. Hij draagt het boek, vertaald, op aan het Portland dat een roekeloze huisschilder zijn eigen huis liet kopen. Waarin hijzelf de roekeloze huisschilder (en destijds nog in zekere ploeterende muzikant) is die daartoe aangezet door zijn drummer Sean Oldham de stap wist te nemen een huis te kopen in Portland, Oregon. Dat was een keerpunt in zijn leven. Hij vond stabiliteit, ging zich meer bekommeren om zijn toekomst en de persoonlijke hygiëne, en was in staat een leven op te bouwen… Dat Portland bestaat niet meer. De huizenprijzen zijn volledig de pan uitgerezen. Nieuwbouw die wordt neergezet is onbetaalbaar voor wie geen bakken met geld te besteden heeft. Er leven meer daklozen dan ooit in tentjes in de stad die het afgelopen jaar nog het epicentrum was van de grootste Black Lives Matter demonstraties.
De jonge hoofdpersoon, Lynette, probeert alles om een huis voor haarzelf, haar moeder en haar gehandicapte broer te kopen, om hun toekomst veilig te stellen. Maar haar moeder kiest liever voor de impuls aankoop van een nieuwe auto dan (mee) te sparen voor dat huis. Wat volgt is de beschrijving van een roerige avond en nacht waarin Lynette alles doet om aan geld te komen, maar uiteindelijk geconfronteerd wordt met de harde werkelijkheid. Het is weer geschreven in een taal zonder opsmuk en vol empathie voor de personages. Zelfs als die personages rottigheid uithalen, kun je nog met ze meeleven.
Vlautin wordt als schrijver vaak vergeleken met nogal wat groten uit de Amerikaanse literatuur, maar ik noem hier geen namen meer; het wordt tijd Willy Vlautin zelf te zien als iemand wiens stijl als voorbeeld zal dienen voor anderen.
Willy Vlautin, De Nacht Valt Altijd
Vertaald door Dirk-Jan Arensman
ISBN 978-90-290-9421-4
€ 21,99